Oktober 2024
Les in Leven: De Kracht van Sociaal-Emotionele Ontwikkeling in het Onderwijs
Dinsdagmorgen. Een meisje van tien hangt met haar hoofd op haar tafel. Ze wil leren, maar haar gedachten dwalen af naar de ruzies thuis. “Wie vertel ik nou dat mijn ouders steeds in conflict zijn?” Ze dagdroomt verder totdat de juf haar weer bij de les roept. Pfff… school.
In ons onderwijs ligt de focus vaak op basisvaardigheden: rekenen, spelling, begrijpend lezen, topografie en wereldoriëntatie. Veel van deze kennis is tegenwoordig gemakkelijk online te vinden. Maar terwijl we deze vaardigheden onderwijzen, zien we een groeiend aantal kinderen dat uitvalt, niet meer naar school kan of wil. Ze worstelen met hunzelf, hun thuissituatie of hun achtergrond. De roep om aandacht voor sociaal-emotionele vaardigheden – dingen die niet op het schoolprogramma staan – klinkt steeds luider. Maar wat als we meer aandacht zouden besteden aan dit belangrijke aspect van ontwikkeling?
Wat is Sociaal-Emotionele Ontwikkeling?
Sociaal-emotionele ontwikkeling is een dynamisch proces waarin kinderen en jongeren essentiële levensvaardigheden verwerven. Deze vaardigheden helpen hen bij het ontwikkelen van een persoonlijke identiteit, het opbouwen van relaties en het omgaan met de verwachtingen van hun omgeving. In de SLO-doelen van het onderwijs staat dat deze fundamentele levensvaardigheden cruciaal zijn. En toch blijft de aandacht hiervoor beperkt. Waarom is dat?
Leren begint immers pas echt wanneer je goed in je vel zit. Pas dan zijn onze hersenen in staat om nieuwe verbindingen te leggen.
Gedragsproblemen en Veerkracht
Kinderen worden geconfronteerd met ingrijpende veranderingen, trauma’s en lastige situaties. In de lagere school zijn er altijd kinderen met ouders in scheiding, zieke grootouders, of die te maken hebben met pesten. Hoe ga je om met deze uitdagingen? Hoe veerkrachtig ben je?
Veel pubers hebben tegenwoordig te maken met mentale problemen en een laag zelfbeeld, wat kan leiden tot frustratie, eenzaamheid en zelfs zelfdoding. Zelfs kleuters geven al aan dat ze zich niet goed voelen of onbegrepen zijn.
Hoe Zou het Zijn?
Stel je voor dat kinderen leren omgaan met zichzelf en anderen. Dat ze begrijpen dat ze niet alleen zijn in hun strijd, en dat er altijd anderen zijn die vergelijkbare ervaringen hebben. Dit zou een significante vermindering van mentale problemen onder kinderen en pubers kunnen betekenen. Deze kennis en vaardigheden zouden idealiter doorgetrokken worden naar de maatschappij, wat zou resulteren in een gelukkiger, meer zelfverzekerd individu. Zelfliefde, vertrouwen en een gevoel van veiligheid zijn woorden die een enorme impact kunnen hebben op onze samenleving.
De Rol van Ouders en Onderwijs
Dit begint bij de ouders. Wanneer zij deze vaardigheden kunnen bieden, heeft dat een positieve impact. Maar elke ouder heeft zijn eigen uitdagingen. Daarom is het essentieel dat leerkrachten hierop inspelen tijdens de schooluren. Ik ben dankbaar dat ik als leraar al een bijdrage mag leveren aan de ontwikkeling van kinderen. Door aandacht te geven aan elk kind in de klas, kunnen we samen een sterke groep vormen waarin iedereen in zijn kracht staat. Dit creëert mooie, eerlijke momenten waarin elk kind, ondanks zijn verschillen, kan zijn wie hij is, zonder angst voor pesten of uitsluiting.
Voor Leerkrachten: Een Oproep tot Actie
Aan alle leerkrachten die denken: “Ik wil dit ook, maar hoe?” of “Ik ga er morgen mee aan de slag!” – laten we samen beginnen! Wanneer we deze sociale en emotionele vaardigheden integreren, zullen steeds meer kinderen met een emotioneel stabielere basis de toekomst tegemoet treden.
Als je meer wilt weten over hoe je dit kunt aanpakken, blijf dan verbonden. Ik zal binnenkort meer tips en ideeën delen. Ongeacht je ervaring, elke kleine stap die je neemt, kan leiden tot grote veranderingen. Samen kunnen we werken aan een toekomst waarin elk kind de kans krijgt om te bloeien.
